Teatr 77 powstał jesienią 1969 roku. Przez pierwsze lata działał pod patronatem Zrzeszenia Studentów Polskich (później Socjalistycznego Związku Studentów Polskich), będąc zespołem amatorskim. W skład zespołu wchodzili studenci łódzkich uczelni oraz robotnicy i przedstawiciele młodej inteligencji. Założycielami grupy byli Ryszard Bigosiński i Zdzisław Hejduk. Pierwszą siedzibą teatru był klub przy ulicy Piotrkowskiej 77, stąd nazwa zespołu.
Zespół zadebiutował spektaklem ROSJO, ŻONO MOJA (1970) opartym na listach, dziennikach i poezji Aleksandra Błoka. Następnie przedstawił KOŁO CZY TRYPTYK? (1971), nagrodzone na łódzkim festiwalu teatrów studenckich, PASJĘ II (1972) i RETROSPEKTYWĘ (1973). Przedstawienia z lat 1971-1973 ułożyły się w tryptyk odnoszący się do polskiej historii i teraźniejszości. Były jednymi z najżywiej komentowanych przedstawień z kręgu teatrów studenckich, stanowiły pokoleniowy manifest. Dzięki nim dokonała się też integracja zespołu.
Do
1975 roku Teatr 77 wystąpił na 10. Festiwalu Teatru w Nancy,
Biennale w Wenecji i na Festiwalu Teatru Otwartego we Wrocławiu.
Grał także w Belgii, Jugosławii, Hiszpanii, Szwecji i na Węgrzech.
W 1975 roku zespół otrzymał coroczną nagrodę Zarządu Głównego
SZSP i Redakcji „Studenta”. Kolejne dwa lata upłynęły pod
znakiem kłopotów administracyjnych i artystycznych grupy. Na
szczęście, rok 1977 był nieco bardziej pomyślny dla teatru.
Zespół uzyskał pomoc ze strony Towarzystwa Przyjaciół Łodzi,
które jesienią tegoż roku objęło współpatronat nad Teatrem 77.
Udało się także przenieść do nowych pomieszczeń w budynku przy
Zachodniej 56, które po trzyletnich negocjacjach ze Spółdzielnią
Pracy „Czystość” przechodzą na wyłączne użytkowanie przez
teatr. Już w nowej siedzibie dochodzi do premiery spektaklu BUDOWA.
Odrodzenie Teatru 77 nastąpiło, gdy grupa podjęła współpracę z
zagranicznymi zespołami. Była członkiem-założycielem
Międzynarodowej Federacji Teatru Niezależnego (International
Federation of Independent Theatres, IFIT). Efektem tej współpracy
było przedstawienie SKRZYŻOWANIE przygotowane wspólnie z Teater 9
ze Sztokholmu (1978). Następną manifestacją ideowo-artystyczną
IFIT-u był plenerowy PROJEKT HOPE zrealizowany w ramach I
Międzynarodowych Spotkań Teatru i Sztuki Otwartej we Wrocławiu i w
Oleśnicy (1978) oraz WIOSNA LUDÓW przygotowana razem z Divadlem na
Provazku z Brna (1979). W tych przedstawieniach Teatr 77 ożywił raz
jeszcze formułę teatru polityczno-społecznego, zderzając ze sobą
doświadczenia artystyczne ludzi różnych kultur (SKRZYŻOWANIE), a
z drugiej strony tworząc wypowiedź opartą na wspólnych losach
dwóch narodów (WIOSNA LUDÓW).
Wcześniej,
bo pierwszego stycznia tego roku decyzją Ministerstwa Kultury i
Sztuki, Teatr 77 uzyskał status profesjonalny i przeszedł pod
patronat organizacyjno-finansowy Zjednoczonych Przedsiębiorstw
Rozrywkowych. Powrotem do spraw krajowych były kolejne spektakle
Teatru 77: CIĄG DALSZY (1979), EUGENIUSZ DUDEK na motywach prozy
Stanisława Dygata i Tadeusza Konwickiego (1980) oraz PASJA III
(1980) – spektakl o dewaluacji wartości i poszukiwaniu idei. W
1981 roku odbył się pierwszy pokaz WIZYTY, a w 1982 roku TRENU
WESELNEGO według poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego.
Równocześnie teatr realizował swoje międzynarodowe projekty. W
1983 roku wspólnie z teatrami z Brna, duńskiego Aarhus i twórcami
z kilku innych europejskich krajów przedstawił w Kopenhadze
spektakl LABIRYNT ŚWIATA I RAJ SERCA. W opuszczonej stalowni
zbudowano swoisty model Europy przedzielonej murem berlińskim. Po
tym, dobrze przyjętym przez tysiące widzów działaniu, narodził
się pomysł wielkiej teatralnej podróży do Delf, aby tam, w jednej
z kolebek kultury europejskiej, zapytać – w postaci działania
artystycznego – o przyszłość kontynentu.
Lata
80. i następna dekada były dla Teatru 77 zwrotem ku literaturze.
Powstały m.in. przedstawienia: NA PEŁNYM MORZU wg Sławomira Mrożka
w reżyserii Piotra Krukowskiego (1985), NAWRÓCONY wg Marka Hłaski
w reżyserii Jacka Zembrzuskiego (1986), CORAZ TRUDNIEJ KOCHAĆ na
podstawie opowiadania Janusza Głowackiego w reżyserii Zdzisława
Hejduka (1987) oraz MOSKWA-PIETUSZKI wg prozy Wieniedikta Jerofiejewa
w reżyserii Jacka Zembrzuskiego (1988). W latach 90. zespół
zrealizował OBSŁUGIWAŁEM ANGIELSKIEGO KRÓLA wg Bohumila Hrabala
(1992), spektakl wyróżniony Fringe First na festiwalu w Edynburgu,
a także SYBILLĘ wg Pära Lagerkvista (1992) oraz JA, FEUERBACH
Tankreda Dorsta w reżyserii Hejduka (1992) – przedstawienie
pokazywane m.in. na Festiwalu w Edynburgu (1993) i Międzynarodowym
Festiwalu Sztuk Scenicznych w Sao Paulo i Kurtybie (FIAC, 1995).
W
1990 roku Teatr 77 stał się pierwszym polskim centrum The European
Movement (Ośrodek Ruchu Europejskiego). Organizował spotkania
artystów związanych z ruchem oraz konferencje poświęcone m.in.
sytuacji dużych miast przemysłowych. W 1991 roku Teatr 77 rozpoczął
realizację projektu DROGA DO DELF, którego pomysł narodził się
kilka lat wcześniej. Wzięło w nim udział stu twórców i ponad
dziesięć teatrów, m.in. Divadlo na Provazku, Den Blaa Hest z
Aarhus oraz Kammertheater z Neubranderburga. Kresem tej wieloetapowej
trasy prowadzącej przez cały kontynent europejski miało być
dotarcie do delfickiej wyroczni i ponowne odczytanie słynnych słów
„Poznaj samego siebie”. Kolejne odcinki podróży wyznaczone były
poprzez zdarzenia artystyczne. Na przykład w Danii, Niemczech i
Czechosłowacji prezentowano widowisko EUROPA, EUROPA – symboliczną
opowieść o mitach kulturowych i społecznych kształtujących
świadomość współczesnego Europejczyka. Grano je w różnych
przestrzeniach, m.in. w nieczynnej fabryce czy nieukończonej sali
widowiskowej. W Polsce, w Chełmnie, odbył się PSALM CHEŁMIŃSKI,
z udziałem wybitnej aktorki Ireny Jun – pełne skupienia spotkanie
w miejscu, w którym w czasie II wojny światowej istniał obóz
zagłady. W kolejnych latach Teatr 77 realizował następne
przedstawienia zapraszając do pracy, tak samo jak i w ubiegłych
latach, osoby spoza zespołu. Tak, w ramach międzynarodowego
projektu z okazji obchodów 500-lecia odkrycia Brazylii, powstała
SUKNIA ŚLUBNA Nelsona Rodriquesa w reżyserii Brazylijczyka Eduardo
Tolentino (2000). W latach 1997-2001 Teatr 77 organizował Festiwal
Teatralny ZIEMIA OBIECANA / ARCHIPELAG ZIEMI OBIECANEJ. Od 2000 roku
patronował dramatopisarskiemu konkursowi – „My na progu nowego
wieku”.
[źródło: Archiwum Teatru Niezależnego]
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz